Art.ze.str.www. Izrael.badacz.org.

W Ziemi Obiecanej  1615-606pne.



Około października 1576 r.p.n.e. Izrael wszedł do obiecanej im ziemi Kanaan, co miało miejsce na wschód od Jordanu. Bóg dał Izraelowi nie tylko ziemię na zachód od Jordanu, lecz także ziemie na wschód od Jordanu.
    Rozpoczęła się wojna o opanowanie ziemi Kanaan, która trwała przez 6 lat, do około 1570 r.p.n.e. Następnie w 1569 r.p.n.e. podzielono ziemię pomiędzy wszystkie pokolenia Izraela.

Można zauważyć, że Szatan natychmiast rozpoczął wysiłek, aby wprowadzić w Izraelu czczenie Baala, Asterota, Molocha, itp. Starał się także zawojować i zwyciężyć Izraela przez sąsiednie narody. Próbował wprowadzić w Izraelu pogańskie zwyczaje, systemy i mody, aby ich upodlić i poniżyć zabobonami i niemoralnościami.

- okres sędziów -

Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Jozuego (lata około 1570-1562 p.n.e.), przez okres lat 8.

Izraelici źle czynili w oczach Boga i przez ten czas wiele ucierpieli z rąk Edomitów.

Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Otonijela (lata około 1562-1522 p.n.e.), przez okres lat 40. On to pobił Edomitów.

Następnie Izrael, za swoje złe uczynki, wpadł na 18 lat w niewolę Moabitów połączonych z Ammonitami i Amalekitami. Wybawienie przyszło od Boga, który pobudził kolejnego sędziego.

Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Aoda (lata około 1504-1424 p.n.e.), przez okres lat 80. On to pobił Edomitów.
    Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Deborę (lata około 1424-1404 p.n.e.), przez okres lat 20.

W tym czasie Izraelici źle czynili łamiąc prawo Przymierza, za co byli gnębieni przez Kanaatytów, którzy przez 20 lat.

Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Baraka (lata około 1404-1364 p.n.e.), przez okres lat 40. Pobił on Kanaatytów.

Następnie Izrael za swoje złe uczynki wpadł na 7 lat w niewolę Madianitów. Wybawienie przyszło od Boga, który pobudził kolejnego sędziego.

Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Gedeona (lata około 1357-1317 p.n.e.), przez okres lat 40. Pobił on Madianitów i Amalekitów uwalniając Izraela.
    Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Abimela (lata około 1317-1314 p.n.e.), przez okres lat 3. Obwołał się on królem i swoją stolicę ustanowił w Sychem. Zabili go Izraelici.

Izraelici w tym czasie źle czynili w oczach Boga i służyli pogańskim Baalom.

Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Tola (lata około 1314-1291 p.n.e.), przez okres lat 23.
    Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Jaira (lata około 1291-1269 p.n.e.), przez okres lat 22.

Następnie Izrael za złe uczynki i służenie Baalom, wpadł na 18 lat w niewolę Filistynów i Ammonitów. Wybawienie przyszło od Boga, który pobudził kolejnego sędziego.

Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Jeftego (lata około 1251-1245 p.n.e.), przez okres lat 6. Pobił on Ammonitów.
    Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Abesena (lata około 1245-1238 p.n.e.), przez okres lat 7.
    Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Elona (lata około 1238-1228 p.n.e.), przez okres lat 10.
    Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Abdona (lata około 1228-1220 p.n.e.), przez okres lat 8.

Następnie Izrael za swoje złe uczynki wpadł na 40 lat w niewolę Filistynów. Wybawienie przyszło od Boga, który pobudził kolejnego sędziego.

Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Samsona (lata około 1180-1160 p.n.e.), przez okres lat 20. Pobił on Filistynów. Ale wojny z nimi nadal trwały.
    Sprawowanie urzędu sędziego w Izraelu przez Heliego (lata około 1160-1120 p.n.e.), przez okres lat 40.

- okres królów -

Panowanie w Izraelu króla Saula (lata około 1119-1079 p.n.e.), panował lat 40. Izraelici prowadzili wtedy ciągłe wojny z sąsiadami. Filistyni zostali pobici.

Nieustannie na Izrael napadali Moabici, Ammonici, Edomici i Amalekici, w walce z którymi zginął izraelski król Saul.

Panowanie w Izraelu króla Dawida (lata około 1079-1039 p.n.e.), panował lat 40. Pobił on Jebusytów i przeniósł stolicę z Hebronu do Jerozolimy. Do Jerozolimy sprowadził Arkę Jahwe. Rozpoczęły się czasy świetności Izraela.
    Izraelczycy pobili Filistynów i zmusili ich do uległości. Pobici Moabici i Edomici stali się niewolnikami. Pobici Syryjczycy, Amalekici i Ammonici płacili Izraelowi daninę. Dawid całkowicie odmienił losy swego ludu.

Panowanie w Izraelu króla Salomona (lata około 1039-999 p.n.e.), panował lat 40. Wybudował on w Jerozolimie świątynię Bożą. Wyniósł on Izraela do szczytu powodzenia w wielu dziedzinach.   Około 1000r.p.n.e., po śmierci króla Salomona nastąpiło podzielenie królestwa izraelskiego na dwa oddzielne: na południowe królestwo Judy (dwa pokolenia) i północne królestwo Izraela (dziesięć zbuntowanych pokoleń pod wodzą Jeroboama).

- podział królestwa -

Jako pierwszy w Judzie panował król Roboam (w latach około 999-983 p.n.e.), przez lat 17.
    Za jego rządów źle czynili Izraelici.
    W tym czasie Egipcjanie najechali na królestwo Judy i zrabowali Jerozolimę.

W Izraelu panował król Jeroboam (w latach około 999-978 p.n.e.), przez lat 22.
    Pozwolił on Izraelitom na bałwochwalstwo w Betel i Dan. Wzniósł on w nich złote cielce mające służyć jako tron niewidzialnemu Bogu. Królestwo Izraela pogrążyło się w religijnym odstępstwie.

W Judzie panował król Abijam (w latach około 983-980 p.n.e.), przez 3 lata.
    W dalszym ciągu Izraelici źle czynili łamiąc Prawo Boże.

Następnym królem w Judzie został Asa (w latach około 980-939 p.n.e.), przez lat 41. On to usunął w królestwie bałwany i starał się czynić dobrze, pozostawił jednak bałwochwalcze wyżyny.

W Izraelu panował król Nadab (w latach około 978-976 p.n.e.), przez 2 lata.
    Za swoje złe uczynki został on zabity przez Baszę.

W Izraelu królem został Basza (w latach około 976-952 p.n.e.), przez 24 lata.
    Wymordował on cały ród Jeroboama i bardzo źle czynił.

Królestwo Judy zostało najechane przez wojska Izraela. Król judzki Asa za skarby świątyni wykupił wojska syryjskie by napadły na królestwo Izraela, i w ten sposób zmusiły go do zaprzestania wojny.

W Izraelu panował król Ela (w latach około 952-951 p.n.e.), przez 2 lata.
    Za złe uczynki swoje został zabity przez Zimriego.

W Izraelu panował król Zimri, przez 7 dni (951 r.p.n.e.). Wymordował on cały ród Baszy, i za to zbuntował się przeciwko niemu cały Izrael. Podczas oblężenia w stolicy w Tirszi, popełnił samobójstwo.

W Izraelu panował król Omri (w latach około 951-941 p.n.e.), przez 10 lat.
    W swoim zachowaniu był on gorszy od poprzedników i bardzo źle czynił, popierając kult Baala. Przeniósł on stolicę królestwa do nowozbudowanej Samarii. Ucznił on z Królestwa Izraela lokalną potęgę i podporządkował Królestwo Judy swojej polityce.

W Izraelu panował król Achab (w latach około 941-918 p.n.e.), przez 22 lata.
    Źle czynił on w oczach Boga stając się gorszym od swych poprzedników. Wziął sobie żonę pogankę Jezabel. Izraelczycy zaczęli służyć Baalowi, któremu wybudowano świątynię w Samarii. Syryjczycy kilkakrotnie najeżdżali na królestwo Izraela. Wojska izraelskie i judzkie wspólnie wyruszyły przeciwko Syrii, lecz zostały pobite.

Panowanie w Judzie króla Jozefata (w latach około 939-914 p.n.e.), przez 25 lat. Czynił on dobrze i usunął bałwochwalstwo w królestwie Judy, pozostawił jednak bałwochwalcze wyżyny.

W Izraelu panował król Ochozjasz (w latach około 918-917 p.n.e.), przez 2 lata.
    Źle czynił on w oczach Boga służąc Baalom.

W Izraelu panował król Joram (w latach około 917-905 p.n.e.), przez 12 lat.
    Źle czynił on w oczach Boga. Został zabity przez Jehu.
     Wojska izraelskie i judzkie wspólnie wyprawiły się i pobiły Moabitów.
  W trakcie najazdu Syryjskiego, oblężona została Samaria. Izraelici jednak pobili i odparli Syryjczyków.

Panowanie w Judzie króla Jorama (w latach około 914-906 r.p.n.e.), przez 8 lat.
    Źle czynił on w oczach Boga.
    Edomici najechali w tym czasie na Judę.

Panowanie w Judzie króla Ochoziasza, przez 1 rok (906/905 r.p.n.e.).
    Źle czynił on w oczach Boga.
    Syryjczycy w tym czasie najeżdżali na królestwo Judy.

Panowanie w Judzie królowej Atalii (w latach około 905-899 r.p.n.e.), przez 6 lat.
    Źle czyniła w oczach Boga.
    Została zabita przez Jehu.

W Izraelu panował król Jehu (w latach około 905-877 p.n.e.), przez 28 lat. Zerwał on z bałwochwalstwem w Izraelu, lecz pozostawił cielce w Betel i Dan.
    Trwały ciężkie walki z Syryjczykami.

Panowanie w Judzie króla Joasza (w latach około 899-859 r.p.n.e.), przez 40 lat. Dobrze czynił w oczach Boga, choć nie usunął bałwochwalczych wyżyn. Odnowił świątynię w Jerozolimie.
    Trwała długa wojna z Syryjczykami, jednakże król judzki Joasz wykupił się wojskom syryjskim, które odstąpiły od Judy.

W Izraelu panował król Joachaza (w latach około 876-859 p.n.e.), przez 17 lat.
    Źle on czynił w oczach Boga.
    Trwała nieustanna wojna z Syryjczykami.

W Izraelu panował król Joasza (w latach około 859-843 p.n.e.), przez 16 lat.
    Źle on czynił w oczach Boga.
Izraelczycy w długich wojnach trzykrotnie pobili Syryjczyków.

Panowanie w Judzie króla Amazjasza (w latach około 859-830 r.p.n.e.), przez 29 lat. Dobrze on czynił w oczach Boga, lecz pozostawił bałwochwalcze wyżyny. Został zabity przez spiskowców.
    Wojska izraelskie króla Joasza podbiły królestwo Judy i zrabowały Jerozolimę.

W Izraelu panował król Jeroboam II (w latach około 843-801 p.n.e.), przez 41 lat.
    Źle on czynił w oczach Boga.
W licznych wojnach królestwo Izraela powróciło do swoich granic odzyskując utracone ziemie.

Panowanie w Judzie króla Azariasza (w latach około 830-778 r.p.n.e.), przez 52 lata. Dobrze on czynił w oczach Boga, lecz pozostawił bałwochwalcze wyżyny. Za karę Bóg dotknął go trądem, a faktyczną władzę w kraju sprawował jego syn Jotam.

W Izraelu panował król Zachariasz, przez 6 miesięcy (801 r.p.n.e.).
    Źle on czynił w oczach Boga. Został on zabity przez spiskowców.

W Izraelu panował król Szallum, przez 1 miesiąc (800 r.p.n.e.).
    Źle on czynił w oczach Boga. Został on zabity przez spiskowców.

W Izraelu panował król Menachem (w latach około 800-782 p.n.e.), przez 18 lat.
    Źle on czynił w oczach Boga.
    Asyryjczycy w tym czasie najechali na królestwo Izraela, lecz król Menachem wykupił się z rąk Asyryjczyków, którzy odstąpili od dalszej walki.

W Izraelu panował król Pekachiasz (w latach około 781-779 p.n.e.), przez 2 lata.
    Źle on czynił w oczach Boga. Został on zabity przez spiskowców.

W Izraelu panował król Pekach (w latach około 778-750 p.n.e.), przez 28 lat.
    Źle on czynił w oczach Boga. Został on zabity przez spiskowców.
    Asyryjczycy najechali na królestwo Izraela i zajęli część ziem Samarii.

Panowanie w Judzie króla Jotama (w latach około 778-762 r.p.n.e.), przez 16 lat. Dobrze on czynił w oczach Boga, ale pozostawił w kraju bałwochwalcze wyżyny.
    Syryjczycy w tym czasie napadali na królestwo Judy.

Panowanie w Judzie króla Achaza (w latach około 762-746 r.p.n.e.), przez 16 lat.
    Czynił on bardzo źle w oczach Boga.
    Syryjczycy sprzysiężeni z królem izraelskim Pekachem najechali na królestwo Judy i oblegli Jerozolimę. Królestwo Judy utraciło część ziem w tej wojnie. Król judzki Achaz kupił wojska asyryjskie, które najechały na Syrię, zmuszając jej wojska do wycofania się z Judy.
    Edomici najechali na królestwo Judy.

W Izraelu panował król Ozeasz (w latach około 750-741 p.n.e.), przez 9 lat.
    Źle on czynił w oczach Boga.
    Gdy Asyria najechała na królestwo Izraela, król Ozeasz poddał się zaczął płacić daninę. Izraelici zaczęli jednak szybko spiskować przeciwko Asyrii z Egiptem, i wypowiedzieli posłuszeństwo Asyrii.

Panowanie w Judzie króla Ezechiasza (w latach około 746-717 r.p.n.e.), przez 29 lat. Dobrze on czynił w oczach Boga i usunął bałwochwalcze wyżyny w Judei.
    Asyria najechała na królestwo Judy, lecz poniosła całkowitą klęskę.

- upadek królestwa Izraela -

Około 741 r.p.n.e. Asyryjczycy zajęli i zniszczyli królestwo Izraela. Oblężenie stolicy kraju, Samarii, trwało trzy lata. Ludność izraelską uprowadzono do niewoli. Było to pierwsze rozproszenie Izraela, w którym dziesięć pokoleń izraelskich zostało uprowadzonych do Asyrii. W Samarii Asyryjczycy rozpoczęli na miejsce uprowadzonych Izraelczyków osiedlać ludność pogańską, co dało początek Samarytanom.

Panowanie w Judzie króla Manassesa (w latach około 717-662 r.p.n.e.), przez 55 lata.
    Źle on czynił w oczach Boga i wznosił ołtarze Baala. Wtedy to Bóg wydał wyrok na królestwo Judy i na Jerozolimę.

Panowanie w Judzie króla Amona (w latach około 662-660 r.p.n.e.), przez 2 lata.
    Źle on czynił w oczach Boga i został zabity przez spiskowców.

Panowanie w Judzie króla Jozjasza (w latach około 660-629 r.p.n.e.), przez 31 lat. Dobrze on czynił w oczach Boga. Obudował świątynię w Jerozolimie. W trakcie prac remontowych odnaleziono zwoje Prawa Mojżeszowego. Król Jozjasz wprowadził reformę religijną i odnowił Przymierze z Bogiem.
    W owym czasie faraon egipski wyruszył z wielką armią przeciwko Asyrii. Po drodze pobił Judejczyków.

Panowanie w Judzie króla Jehoachaza, przez 3 miesiące (628 r.p.n.e.).
    Źle on czynił w oczach Boga.
    Egipcjanie najechali na Judeę i uwięzili króla Jehoachaza.

Panowanie w Judzie króla Jehojakim (lata około 628-617 r.p.n.e.), przez 11 lat.
    Egipcjanie uczynili go królem w Judzie i był on zobowiązany do płacenia podatku Egiptowi. Źle on czynił w oczach Boga.
    Na Judeę najechali Babilończycy i przez trzy lata Żydzi służyli Babilonowi. Następnie kraj spustoszyły wielkie wojny z Syrią i Moabem.

Panowanie w Judzie króla Jehojachin przez 3 miesiące (617 r.p.n.e.).
    Źle on czynił w oczach Boga.
    Na Judeę najechali Babilończycy, którzy ograbili cały kraj. Król Judy poddał się królowi Babilonu Nebokadnezarowi I. Babilończycy uprowadzili do niewoli wielu Żydów wraz z królem Joahimem.

- upadek królestwa Judy -

Panowanie w Judzie króla Sedekiasza (w latach około 617-606 r.p.n.e.), przez 11 lat. Był to ostatni król w Izraelu.
    Na tron w Judzie wprowadzili go Babilończycy. Źle on czynił w oczach Boga.

W latach 615-562 p.n.e. w Babilonii panował Nebokadnezar (Nabucho-donoor) II. Położył on kres państwu asyryjskiemu. Terytorium Asyrii podzielili się Medowie i Babilończycy. Powstało tzw. państwo nowobabilońskie.

W październiku 606 r.p.n.e. król babiloński Nabuchodonozor podbił całe królestwo Judy i zdobył Jerozolimę. Po obaleniu Sedekiasza, ostatniego króla Judy, Żydzi trafili do niewoli w Babilonie. Miasto Jerozolima zostało zniszczone. Świątynia legła w gruzach. Pomiędzy rzeczami bezpowrotnie zaginionymi w zburzeniu pierwszej Świątyni była między innymi wyrocznia "Urim i Tumim" arcykapłana.
    Królestwo Pana w Izraelu zostało obalone i zaczęły się "czasy pogan" trwające przez 2520 lat.

Deportowanych Żydów osiedlano w rejonie pomiędzy Babilonem a miastem Erech, nad kanałem łączącym oba te miasta (rzeka Kebar). Był to jednak okres bardzo twórczy dla Żydów.
    Królestwo Judei (Izrael) upadło, ale wiara i religia Żydów nie przestała istnieć wraz z upadkiem ich państwa. Istnienie judaizmu nie było przywiązane do ziemi, bo jego powołanie nie było krótkotrwałym, lecz ponadczasowym. Jednakże w trakcie pozostawania Żydów w niewoli babilońskiej, rozumienie i używanie języka hebrajskiego stopniowo malało a wielu, szczególnie ludzie młodzi, znalazło się w niebezpieczeństwie nie rozumienia go i posługiwania się nim. Ale równocześnie, w czasach niewoli babilońskiej w VI wieku p.n.e., rodził się judaizm talmudyczny. W tym okresie powstały wśród Żydów instytucje zajmujące się studiowaniem i interpretowaniem Prawa Mojżeszowego. Zaczęto wtedy zakładać "domy zgromadzenia", znane później pod grecką nazwą "synagoge" ("zgromadzenie"). Były to domy modlitwy wyznawców judaizmu, zwane po polsku "bożnicami". W tych domach modlitw, żydowscy wygnańcy w Babilonie, modlili się ku czci Boga Abrahama, Izaaka i Jakuba, ku czci Boga Izraela. Modlili się, choć nie mogli składać przy tym ofiar, które można było składać tylko w świątyni w Jerozolimie.
    Żydowscy wygnańcy zbierali się w każdy szabat (sobotę) by wspólnie czytać święte księgi, razem się modlić i utrzymywać zwyczaje i tradycję. Podkreślano przy tym, że Prawo spisane przez Mojżesza jak i całe Prawo ustne pochodzą od Boga. Żydzi uważali, że stanowią one dwa uzupełniające się przekłady Prawa Bożego. Przykazania, prawa i przepisy Tory spisanej były dla wielu niezrozumiałe, dlatego naturalnie rodziła się potrzeba tłumaczenia i objaśniania różnych jej punktów. I te właśnie wyjaśnienia, bez zapisywania ich w pierwszym okresie, przekazywano ustnie. Uczniowie uczyli się ich na pamięć od swoich nauczycieli. A działo się to wszystko w "domach nauki" (hebr. "bet midrasz"), czyli w szkołach.
    "Domy nauki" były ogólnie dostępne dla wszystkich pragnących się uczyć Prawa Bożego. Stopniowo tradycją się stało, że przychodzący na modlitwy spędzali później trochę czasu na studiowaniu Tory i słuchaniu komentarzy.
    Życie ludu w rozproszeniu pobudziło uczonych do podania nowych objaśnień ustaw i przepisów Prawa Bożego. Tłumaczono, że na czas pobytu w Palestynie naród musiał mieć swoje przepisy i ustawy, a na to była najlepszą i wystarczającą Biblia z ustnym jej wyjaśnieniem. W rozproszeniu potrzebne już były inne zarządzenia, inne prawa, ustawy i przepisy. Przepisy stworzone dla narodu zajmującego się uprawą roli i hodowlą trzody, posiadającego Świątynię, nie mogły mieć teraz już zastosowania, gdyż były niemożliwe do wypełnienia. W rozproszeniu lud zajmował się handlem, rzemiosłem lub innymi pracami, a co najważniejsze - nie posiadał Świątyni. Przy takiej zmianie w położeniu narodu na obczyźnie, wielu Żydom przepisy samej Biblii okazywały się niewystarczające. Przewodnicy ludu uważali za konieczność ustanowienie nowych praw, zgodnych z nowym położeniem narodu. Prawa te powinny być zbudowane na wzorze pierwotnej religii Boskiej, objawionej w Biblii. Należało więc ze słów biblijnych wyprowadzić, wywnioskować przepisy i zarządzenia, które mogłyby prowadzić naród we wszelkich okolicznościach religijnego, moralnego i społecznego życia, w tym nowym jego położeniu. Taki był właściwy początek rozwoju tradycji żydowskiej.

częśćII.




W 538 r. p.n.e. król Persji, Cyrus II Wielki (panował w latach 559-529), zajął Babilon po zwycięskiej bitwie pod Opis. Persowie położyli kres istnieniu państwu babilońskiemu, pokonując ostatniego króla babilońskiego Baltazara, znanego z legendarnej uczty, wydanej tuż przed upadkiem Babilonu, podczas której tajemnicza ręka wypisała na ścianie pałacowej słowa: "Mane, tekel, fares" ("policzono, zważono, rozproszono"), co było przepowiednią zniszczenia Babilonu. Babilonia została włączona do wielkiej monarchii perskiej. Król Cyrus w następnych latach zorganizował wyprawę ku Morzu Śródziemnemu i uzależnił od siebie prawie całą Azję Mniejszą.

- powrót Żydów z niewoli babilońskiej -

W 538 r. p.n.e. król Persji Cyrus uwolnił Żydów z niewoli babilońskiej. Judea jako prowincja Jehud uzyskała częściową autonomię, a w 536 r.p.n.e. na mocy dekretu Cyrusa pozwolono Żydom wrócić do ojczyzny z niewoli babilońskiej.

Wielu Żydów powróciło do swej ojczyzny. Ziemie ojczyste były opustoszałe, a miasto Jerozolima leżała w ruinie. Po powrocie, Żydzi mieli problemy ze znajomością języka i religii żydowskiej. Wielu Żydów miało problemy z dziećmi mieszanych małżeństw. Powracający z niewoli, napotykali mieszkających tam obcokrajowców, którzy mieli swoją własną kulturę, język i religię. Znaczną część kraju zamieszkały obce plemiona pogańskie - na północy Chutejczycy (w Samarii), a na południu Idumejczycy (w okolicach Hebronu). Niektórzy z pogan powierzchownie przyjmowali judaizm, lecz prawdziwie byli oddani swoim pogańskim wierzeniom. Często zarażali swoimi praktykami Żydów i przeciągali wielu na swoją stronę.
    Na czele wracających z niewoli stanęli dwaj mężowie: Jozua (potomek Cadoka, jako arcykapłan) i Zorobabel (z rodu Dawida, mający sprawować władzę świecką). Faktyczną władzę świecką w kraju sprawował jednakże zawsze namiestnik przysyłany przez właściwego władcę - Persa, a później Egipcjanina lub Syryjczyka. Jedyną więc władzą będącą w rękach Żydów, była władza arcykapłana, który reprezentował życie religijne narodu. Ten urząd otoczony był blaskiem świętości Świątyni.
    Osadnicy żydowscy osiedlili się wokół Jerozolimy, dawnej stolicy swego państwa. Stopniowo wygnańcy żydowscy zaczęli napływać ze wszystkich okolicznych krajów, zwiększając liczbę mieszkańców tej ziemi.
    Siódmego miesiąca, pod przywództwem Zorobabela i arcykapłana Jezui, zbudowano na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimie ołtarz z kamieni. Na odbudowanym ołtarzu wznowiono składanie obowiązkowych codziennych ofiar. Od tego rozpoczęto odbudowę Świątyni w Jerozolimie.

W latach 536-516 p.n.e. trwała budowa drugiej świątyni Pańskiej w Jerozolimie (z przerwą 15 lat od 536 do 519 r. p.n.e.).

Żydowscy kapłani nawrócili częściowo na judaizm pogańskie plemię Chutejczyków, których zaczęto nazywać Samarytanami (zamieszkiwali Samarię). Samarytanie zwrócili się z prośbą do Żydów o dopuszczenie do prac przy budowie Świątyni w Jerozolimie. Odmowa była powodem wzrostu wrogiego usposobienia Samarytan.

W latach 529-522 p.n.e. w Persji panował król Kambyzes II, syn Cyrusa. W 525 r. p.n.e. zajął on Egipt.

W owym czasie książęta żydowscy budowali sobie wspaniałe pałace i rezydencje w Jerozolimie, zaniedbując przy tym prace budowlane przy Świątyni.

W latach 522-486 p.n.e. w Persji panował król Dariusz I Hystaspesa. Podbił on część Indii i część Tracji. Prowadził długą wojnę przeciwko Grecji. W stosunku do podbitych narodów odznaczał się dużą tolerancją religijną.

Prorocy Aggeusz i Zachariasz kilkakrotnie próbowali natchnąć Żydów odwagą i zapałem, zachęcając do odbudowy Świątyni Boga Izraela. Wznowione wreszcie prace trwały od 519 do 516 roku p.n.e.
    Wśród osiedleńców żydowskich wybuchł spór o zwierzchnictwo nad ludem. Po stronie świeckiej stał Zorobabel, wywodzący się z królewskiego rodu Dawida. Po stronie religijnej stał arcykapłan Jezua. Ostatecznie ciężar zwierzchnictwa nad ludem spoczął na arcykapłanie.

W latach 485-465 p.n.e. w Persji panował król Kserkses I. Prowadził on wojnę z Grecją.

Osiedleńcy żydowscy z czasem zaczęli mieszać się z tubylczymi pogańskimi plemionami, zwłaszcza z nawróconymi na judaizm Samarytanami. Również Moabici i Amonici mieszali się z Izraelitami, wstępując w mieszane związki małżeńskie.

W latach 464-424 w Persji panował król Artakserkses I Makrocheir. Prowadził długą wojnę z Grecją.

W 459 r. p.n.e. do Jerozolimy przybył wracający z niewoli babilońskiej kapłan Ezdrasz. Powrócił on do ojczyzny wraz z 1600 mężczyznami. Ich przybycie wywołało bardzo duże wrażenie w Jerozolimie.
    Ezdrasz natychmiast objął urząd sędziego nad ludem i z wielkim zapałem przystąpił do wdrażania w życie reformy religijnej. Ezdrasz podkreślał znaczenie i rolę Tory w życiu narodu żydowskiego. Reforma religijna Ezdrasza wyraźnie pobudziła życie religijne Żydów i skoncentrowała ich wokół Słowa Bożego. W pierwszej kolejności uporządkowano sprawę małżeństw mieszanych (żydowsko-pogańskich), które były ostro zakazane przez Zakon Mojżeszowy. Oddalenie obcych żon z dziećmi stało się powodem wzrostu nienawiści do Izraela u sąsiednich ludów, zwłaszcza u Samarytan.
    W reformie religijnej położono nacisk na odrębność narodową Izraelczyków od innych narodów ziemi, nawet od tych pogan którzy nawrócili się na judaizm. Odmówiono obcokrajowcom prawa dostępu do Świątyni. Obok Świątyni Jerozolimskiej, Tora stała się głównym elementem judaizmu. Życie religijne Żydów koncentrowało się oczywiście w Świątyni Boga Izraela w Jerozolimie. Dodatkowo Żydzi spotykali się w synagogach, na studiowaniu i nauczaniu Tory. Objaśnień Tory udzielali "mężowie uczeni", słudzy "domu Boga naszego", którzy byli wykształconymi nauczycielami Zakonu.
    Zmienione warunki życia narodowego po niewoli babilońskiej, domagały się objaśnienia i zaktualizowania niektórych szczegółów prawa Mojżeszowego. Dlatego Ezdrasz zebrał grupę uczonych żydowskich do wykonania tej pracy i sam został ich wodzem. Był to okres działalności "pisarzy" (hebr. "sofer"), do których zaliczał się też Ezdrasz. "Sofer" to ktoś zajmujący się księgami i ich interpretacją. Żydzi z tej grupy, zarówno spośród rodu Aarona jak i z innych rodów, którzy podobnie jak Ezdrasz posiadali kwalifikacje do objaśniania i tłumaczenia Zakonu, byli nazwani nauczonymi w Piśmie lub "Soferim". Do osoby Ezdrasza przypisuje się również założenie tzw. Wielkiego Zgromadzenia, nie jest to jednakże rozstrzygnięte i pozostaje tematem dyskusji.

W latach 457-444 trwały ciągłe starcia zbrojne Izraelczyków z sąsiednimi plemionami. Jerozolima została kilkakrotnie napadnięta i złupiona, wiele rezydencji oraz pałaców legło w gruzach. Nigdy jednak nie napadnięto Świątyni. Miasto w znacznej mierze opustoszało.

Powrót Nehemiasza do ojczyzny (444 rok p.n.e.). Nehemiasz został wyznaczony przez króla perskiego na namiestnika prowincji Judei. Uzyskał on królewską zgodę na odbudowę murów miejskich Jerozolimy, tak aby można było się skutecznie bronić przed zbrojnymi napadami.
    Odbudowie murów miejskich towarzyszły nieustanne napaści sąsiednich ludów, które sprzeciwiały się odbudowie Jerozolimy. Nehemiasz wzniósł mury obronne miasta z wieżami strażniczymi i umocnionymi bramami. Wybudowano także twierdzę obronną Birah, na północnej stronie Świątyni. Po ukończeniu tych wszystkich prac, wysiedlono z Jerozolimy cudzoziemców.
    Nehemiasz rozpoczął wielką reformę religijną w Izraelu. Izraelici zobowiązali się przestrzegać podjęte zobowiązania. Po pierwsze: nie zawierać małżeństw z cudzoziemcami. Po drugie: święcić szabaty i święta naznaczone. Dalej: święcić rok szabatowy, składać konieczne dziesięciny na utrzymanie Świątyni w oznaczonych terminach, nie zaniedbywać kapłanów i lewitów, itd. Podjęte zobowiązania podpisało 120 mężów, przedstawicieli narodu. Zebranie to stanowiło Wielkie Zgromadzenie (hebr. "Keneteth Hagdola").
    Wielkie Zgormadzenie zawiązało się na początku istnienia drugiej Świątyni (w tradycji żydowskiej: 3413 rok). Składało się ono ze stu dwudziestu mężów uczonych, w liczbie których znajdowali się niektórzy z ostatnich proroków: Zachariasz, Malachiasz, Daniel, Ezdrasz i Nehemiasz. Oprócz nich, byli między innymi: Chagi, Mordachaj i Zerubabel. Ostatnim członkiem tego zgromadzenia był Szymon Sprawiedliwy. W późniejszych czasach nazwę "keneteth" z dodaniem słowa "beth" (hebr. "dom") przeniesiono na miano domów modlitwy, czyli synagog.

W 432 roku, Nehemiasz zakończył pierwsze dwanaście lat swego reformatorskiego i broniącego dzieła dla Izraela. Następnie musiał powrócić na dwór króla perskiego do Babilonii. Jednakże jego reforma religijne uwolniła Izraela od wiele złego i umocniła ich w Przymierzu Abrahamowym i Mojżeszowym. Chroniło to do pewnego stopnia Izraelitów od demoralizacji ze strony pogan. Izrael pozostawał wolnym od bałwochwalstwa, ciesząc się pokojem.

W Judei nastąpiło rozprężenie społeczne i moralne. Ponownie zaczęto zawierać małżeństwa mieszane, a właściciele ziemscy przestali płacić dziesięciny na Świątynię. Pozbawieni środków do życia, lewici opuścili Jerozolimę i zaprzestali pracy przypominania narodowi ustaw Zakonu. W pośrodku ludu pojawiły się spory i kłótnie.

Wystąpił wówczas prorok Malachiasz, który niósł słowo pociechy i zachęty dla Izraelczyków, zapowiadając im bliskie przyjście Mesjasza.
    W 430 r. p.n.e. Nehemiasz powrócił do ojczyzny i dokończył oczyszczenia zwyczajów religijnych w Izraelu.

W latach 424-358 p.n.e. w Persji panował król Dariusz II Notos. Był to okres licznych powstań narodowych przeciwko panowaniu perskiemu. Między innymi buntował się Egipt.

W 420 r. p.n.e. Samarytanie wznieśli świątynię Boga Izraela na szczycie góry Garizim, nieopodal miasta Sychem, w samym centrum Samarii. W ten sposób ukończył się proces kształtowania grupy religijnej Samarytan, którzy praktykowali ceremonie religijne judaizmu, byli jednak odcięci od Świątyni w Jerozolimie, za co mieli wielki żal do Izraelczyków. Ten żal przerodził się w nienawiść, czyniącą z Samarytan najzaciętszych wrogów Izraela.

Powstaniu sekty samarytańskiej towarszyszyło znaczne ożywienie życia religijnego Żydów. W nowym ustroju społecznym rozdawanie jałmużny biednym uchodziło za wysoką cnotę. We wzorowy sposób urządzono sądownictwo, które miało swoje siedziby we wszystkich miastach. Ustanowiono również najwyższy trybunał sądowy. Sąd najwyższej instancji i ciało prawodawcze stanowiła Wysoka Rada. Rada liczyła siedemdziesięciu jeden członków (70 plus arcykapłan). Rada ta obradowała w Sali Ciosanych Kamieni w Świątyni Jerozolimskiej. Nazywano ją Wielkim Sanhedrynem. Przewodniczący otrzymał tytuł "ojca trybunału" (Ab Beth-din). Większość członków stanowili uczeni w Piśmie, Soferim. Sanhedryn nie tylko zajmował się kwestiami religijnymi w obszerniejszym znaczeniu, bo obejmującymi cały naród, nie tylko stanowił on najwyższy sąd w kraju, ale nadto miał znaczny udział w rządzie, oraz w wypowiadaniu i prowadzeniu wojny. Obok Sanhedrynu działał Trybunał, liczący dwudziestu trzech członków sądu, zwanego Małym Sanhedrynem. Sądy takie działały w każdym mieście i regionie, ale Trybunał Jerozolimski był dla nich najwyższą instancją odwoławczą.
    Ta nowa instytucja położyła fundament pod judaizm. Wprowadzono regularne obowiązkowe odczyty Tory, w każdy szabat i święto. Dodatkowo, Prawo Mojżeszowe we fragmentach odczytywane było podczas jarmarków i dni targowych. We wszystkich miastach powstawały domy modlitwy, a do zaszczytu odczytywania Tory dążyło wielu. W ten sposób pojawiła się potrzeba zapisania tekstu Tory zrozumiałym dla wszystkich alfabetem. Dotychczasowy tekst był zapisany starohebrajskimi znakami. Wprowadzono wówczas zapis w piśmie asyryjskim. Dzięki czytelności tekstu, powstał wśród Izraelczyków ożywiony ruch umysłowy. Tora stała się własnością ludu.
    Powołano do życia uczelnię religijną dla dorosłej młodzieży, by wpoić w niej znajomość Zakonu i rozniecić miłość dla Tory. Wysoka Rada zalecała wszystkim, aby wystawiać jak największą liczbę uczniów. Nauczyciele nosili tytuł "znawców Zakonu" lub "mędrców", młodzież szkolną nazywano "uczniami mędrców".
Wysoka Rada i Uczelnia uzupełniały się wzajemnie w dziele objaśniania ustaw Tory. Uzupełniająca interpretacja Pisma została nazwana "wykładem" (Midrasz).
    Nieustannie dążono do zapobiegania łamaniu przykazań Zakonu Mojżeszowego, dlatego popularnym stało się wezwanie: "Uczyńcie ogrodzenie naokoło Zakonu". W ten sposób znacznie rozszerzono zakres nakazów i zakazów, aby uchronić lud przed ewentualnym przekroczeniem ustaw Zakonu.
    Do regularnych odczytów Tory dodano także odczyty proroków. Dzięki temu zarządzeniu, słowa proroków były słyszane we wszystkich żydowskich bożnicach. Zazwyczaj odczyt proroków zamykał poranne nabożeństwo, i dlatego nazwano je "zakończeniem" (Haftorah). Przy tej okazji, Wielkie Zgromadzenie uporządkowało skład i porządek ksiąg prorockich, uznając je za część składową Pisma Świętego.

W latach 358-338 p.n.e. w Persji panował król Artakserkses III Ochos. Stłumił on powstania w Azji Mniejszej, Syrii, Fenicji, Palestynie i ponownie podbił zbuntowany Egipt.

Izraelici stali na uboczu tych wydarzeń, i tylko obserwowali przechodzące przez ziemię żydowską perskie armie udające się na wojnę. Często Żydów spotykał przy tym ucisk i dodatkowe obciążenia podatkami wojennymi.

W latach 336-330 p.n.e. w Persji panował król Dariusz III Kodomanus. Za jego panowania nastąpił upadek Persji.

W latach 336-323 p.n.e. trwało panowanie w Macedonii Aleksandra III Wielkiego. Został on wybrany naczelnym wodzem Greków i zorganizował wielką wyprawę przeciw Persji w celu uwolnienia miast greckich. Aleksander mając około 40-tysięczną armię podbił Persję (334-331). A w dwa lata później wyruszył na wschód, docierając do stóp Hindukuszu.

- pod władzą grecką -

W 332 r. p.n.e. Aleksander Macedoński podbił Azję Mniejszą, Syrię i Fenicję.

Judea poddała się bez walki. W Jerozolimie, arcykapłan Szymon wyszedł na spotkanie króla Aleksandra Wielkiego i otworzył przed nim bramy miasta. Judea weszła w skład prowincji nazwanej Syrią Dolną, czyli Celesyrią. Stolicą prowincji została Samaria. Pierwszym namiestnikiem Celesyrii został Andromach.

W 331 r. p.n.e. Samarytanie zbuntowali się przeciwko panowaniu greckiemu i zabili namiestnika Andromecha. Aleksander Wielki bezwzględnie rozprawił się z samarytańskim buntem i zasiedlił Samarię ludnością macedońską. Nowym namiestnikiem został Memmon.

Aleksander Wielki darzył dużymi względami Izraelczyków. Za wierność, nagrodził ich oddaniem im na własność części obszarów należących wcześniej do Samarytan. Uwolnił także całą Judeę od płacenia daniny w latach szabasowych.

W 323 r. p.n.e. po śmierci Aleksandra Macedońskiego nastąpił rozpad jego wielkiego imperium. Rozpoczął się okres wojen pomiędzy wodzami Aleksandra, z których każdy pragnął uzyskać tron dla siebie samego. Celesyria (Syria Dolna) wraz z Judeą przypadła pod panowanie Egiptu, którego greckim władcą był Ptolomeusz I Soter.

W latach 321-198 p.n.e. Juda znajdowała się pod panowaniem Ptolemeuszów. Ptolemeusz I Soter, był Grekiem, synem Macedończyka imieniem Lagos. W czasie wojen zdołał zapewnić sobie panowanie nad Egiptem, Syrią i Palestyną. Jednakże Seleucydzi uważali Palestynę za część prawnie należącego się im terytorium. Był to punkt sporny pomiędzy tymi królestwami hellenistycznymi. Wojna domowa pomiędzy greckimi generałami spustoszyła Judeę. Zrównane z ziemią zostały twierdze obronne w Akko, Joppe, Gazie, Samarii i Jerozolimie. Zburzono także mury obronne miasta Jerozolima.

Grecy nazwali Judę mianem Judei. Żydzi zachowali w niej szeroki samorząd pod rządami greckimi. Przywództwo w Jerozolimie spoczywało w rękach arcykapłana, która to godność była dziedziczona. Arcykapłan otrzymał obowiązek ściągania z całej prowincji daniny i płacenia jej Ptolemeuszom w oznaczonym czasie. W ten sposób urząd arcykapłana został połączony z politycznym zwierzchnictwem. Piastował on przy tym godność namiestnika.

W 301 r. p.n.e. zakończył się okres wojen, nastąpiło podzielenie państwa Aleksandra Wielkiego na cztery królestwa: Lagidów (z królem Ptolemeuszem - Egipt, Palestyna, Fenicja i Cypr), Seleucydów (z królem Seleukosem - Syria, Mezopotamia, Iran i część Azji Mniejszej), Lizymachosa (Tracja, północna i środkowa Azja Mniejsza) i Kasandra (Macedonia).

Król Ptolemeusz I założył w Egipcie miasto Aleksandria, z którego uczynił stolicę swojego państwa. Był on przychylny żydowskiemu osadnictwu, dlatego spora ilość Żydów przeniosła się do egipskich miast podczas zawieruchy wojennej. Tak powstały gminy żydowskie w Aleksandrii i Cyrenie.
    W 285 r. p.n.e. dokonano w Aleksandrii (Egipt) greckiego przekładu Starego Testamentu, zwanego Septuagintą. Tego tłumaczeniu używał Jezus i Apostołowie w większej części cytatów w Nowym Testamencie ze Starego Testamentu. Żydzi spodziewali się uzyskać korzyści dzięki używaniu języka greckiego zamiast języka hebrajskiego, i właśnie w tym celu przetłumaczono na ten język Prawo żydowskie. Dzięki temu tłumaczeniu, po raz pierwszy ludność nieżydowska miała okazję zapoznać się z tekstem hebrajskiego Pisma Świętego. W ten sposób zostało uczyniono przygotowanie świata hellenistycznego na przyjęcie Ewangelii Chrystusowej.

Seleukos dostał prawie całą Azję i Persję do Indu. Stolicą państwa Seleucydów została nowo założona Antiochia (300 r. p.n.e.), w Syrii. Aby zaludnić nowo powstałe miasta, sprowadzono i osiedlono tutaj ludność żydowską, nadając jej pełnię praw obywatelskich. W taki sposób powstały żydowskie kolonie w pośrodku greckiego państwa Seleucydów.

Wzdłuż całego wybrzeża Morza Śródziemnego powstawały greckie miasta portowe. Rozwijał się handel i rzemiosło. Kultura grecka coraz bardziej oddziaływały na wszystkie otaczające narody. Napływająca ludność grecka przynosiła z sobą greckie obyczaje i grecką rozwiązłość.

W owym czasie, w Judei działał arcykapłan Szymon, zwany Sprawiedliwym (około 300-270 p.n.e.). Był on ostatnim przedstawicielem okresu "pisarzy", i zarazem jednym z ostatnich członków Wielkiego Zgromadzenia. Przydomek "Sprawiedliwy" otrzymał on ze względu na swoją pobożność i życzliwość dla rodaków. Szymon Sprawiedliwy mocno przeciwstawiał się wpływom hellenizmu na Żydów. Początek "Miszny" datuje się w tradycji żydowskiej od Szymona Sprawiedliwego (3448 rok, czyli dokładnie 1000 lat po Mojżeszu). Uważa się, że to właśnie Szymon Sprawiedliwy wprowadził wśród Żydów obowiązek studiowania Tory i nadał mu główne znaczenie w żydowskiej tradycji. Wtedy to również utrwaliło się przekonanie, że Ustne Prawo stanowi autorytatywną interpretację Prawa z Synaju.
    Szymon Sprawiedliwy odbudował i umocnił mury obronne miasta Jerozolima. Odnowił Świątynię. Pod fundamentami Świątyni kazał wydrążyć głęboki zbiornik, do którego wodę doprowadzono podziemnym kanałem ze źródła Etam (na południe od miasta). Dzięki tym inwestycjom znacznie wzrosła obronność Jerozolimy.

Po śmierci Szymona Sprawiedliwego, syryjski król Seleuk II Kallinik (państwo Seleucydów) nakłonił nowego arcykapłana Oniasza II, aby ten wstrzymał daninę dla Ptolemeuszów. Danina była oznaką lenna.
    Aby złagodzić gniew Ptolemeuszów, do Aleksandrii (Egipt) udał się Józef, siostrzeniec arcykapłana Oniasza II. Józef zdołał zyskać zaufanie króla Ptolemeusza III Euergetesa, tak wielce, że został mianowany głównym dzierżawcą wszystkich ceł prowincji Celesyrii i Fenicji. Dla skutecznego ściągania ceł otrzymał od króla dwa tysiące zaciężnego żołnierza. Dysponując tak ważnym urzędem i znaczną siłą wojskową, Józef stał się prawdziwym władcą. Sprawował swój urząd przez 22 lata. Zgromadził w tym czasie wielkie bogactwo.

W latach 222-206 p.n.e. nad Egiptem panował król Ptolemeusz IV Filopator.

W 218 r. p.n.e. król syryjski Antioch, najechał Celesyrię. Samaria przeszła wówczas na stronę Seleucydów, a Judea i Jerozolima dochowały wierności Ptolemeuszom. W wyniku działań wojennych, Syryjczycy musieli się wycofać, a król Antioch zrzekł się posiadania Celesyrii.

W nagrodę za dochowanie wierności, Ptolemeusze nagrodzili Żydów. Spośród Izraelczyków wyznaczono licznych urzędników, którzy pobierali podatki w całej Celesyrii. W ten sposób na Judeę spadł prawdziwy deszcz złota.
    Naród żydowski bardzo szybko wydobył się z nędzy i ubóstwa. Panowanie i zwierzchnictwo nad wszystkimi sąsiednimi narodami przywróciło Żydom poczucie własnej godności. Bogactwo przyniosło jednak z sobą demoralizację i upadek moralny. Bogacący się żydowscy urzędnicy wznosili sobie w Jerozolimie wspaniałe rezydencje i bardzo szybko przyswajali greckie obyczaje. Pojawiła się rozwiązłość obyczajów, wszeteczeństwo i rozpusta. Coraz większe spustoszenie umysłowe czyniła grecka filozofia, a zwłaszcza nauki Epikura, który głosił obojętność bogów na sprawy stworzenia i zalecał korzystanie z uciech życia.

Gdy w 208 r. p.n.e. zmarł dzierżawca podatków Józef, naród żydowski został rozdarty wewnętrznie walką o władzę pomiędzy synami Józefa.
    Wybuch wojny domowej powstrzymał arcykapłan Szymon II, syn arcykapłana Oniasza II. Opowiedział się on za starszymi synami Józefa, nadając im prawo pobierania podatków w Celesyrii. Młodszy syn Józefa, Hyrkan, musiał opuścić Jerozolimę i udać się na wygnanie do Egiptu.

W 202 r. p.n.e. starsi synowie Józefa postanowili uwolnić się spod panowania egipskiego. Złożyli oni hołd lenny królowi syryjskiemu, Antiochowi Wielkiemu. W ten sposób Judea przeszła pod panowanie Seleucydów.

W 201 r. p.n.e. wojska egipskie Ptolemeuszów opanowały Judeę, zdobyły Jerozolimę, splądrowały miasto i Świątynię, oraz dokonały straszliwych rzezi na ludności żydowskiej. Wielu Żydów trafiło do niewoli.

Od 206 r. p.n.e. w Egipcie panował król Ptolemeusz V Epifanes.

W 200 r. p.n.e. syryjska armia Seleucydów najechała Judeę, rozbijając wojska Ptolemeuszów. Seleucydzi opanowali wówczas całą Celesyrię. W skład królestwa Seleukosa wchodziła większa część Azji Mniejszej, Mezopotamia, Syria, Babilonia i Persja. W tym czasie Seleucydzi byli tożsami Syryjczykom. W 198 r. p.n.e. pokonali oni wojska egipskie Ptolemeuszów pod Panium (Panias), w pobliżu głównego źródła Jordanu.

Wysoka Rada poddała Jerozolimę nadchodzącym wojskom syryjskim. Ludność miasta dopomogła Syryjczykom w szturmie na twierdzę Baris (czyli Akrę), na północy Świątyni.

W 198 r. p.n.e. Judea weszła w skład królestwa Seleucydów (Seleucydzi, byli to greccy władcy Syrii), zachowała jednak znaczną autonomię. Król Syrii, Antioch Wielki, w uznaniu za wierną postawę Żydów, przyrzekł naprawić uszkodzenia Świątyni i podźwignąć z ruiny Jerozolimę. Nadał również Żydom liczne swobody i pozwolił im rządzić się własnymi prawami.

W 198 r. p.n.e. król Antioch Wielki przeniósł dwa tysiące rodzin żydowskich z Babilonii i Mezopotamii do Lidii i Frygii. Chciał w ten sposób utwierdzić swoje panowanie nad miastami greckimi w Azji Mniejszej. Nadał tym żydowskim osadnikom całkowitą wolność wyznania, równość obywatelską i inne swobody. Stali się oni zaczątkiem gmin żydowskich w Azji Mniejszej - w Efezie, Sardesie i Pergamie.

Pod panowaniem Seleucydów, żydowscy przywódcy i dzierżawcy podatków Józefa stracili prawo pobierania ceł. Żydzi stracili również prawo posiadania sił zbrojnych. Straciwszy narzędzie władzy, stali się przedmiotem nienawiści wszystkich okolicznych narodów, wcześniej uciskanych przez nich podatkami. Okoliczne plemiona zapałały teraz nienawiścią do Judei i chęcią zemsty za doznane poniżenia.
    Aby uchronić się przed pogańską zemstą, wielu Żydów przyjmowało pogańskie zwyczaje, styl życia i mowy, aby w ten sposób uzyskać ochronę greckich panów, zwierzchników i urzędników krajowych.
    Na czele stronnictwa hellenistycznego stanęli synowie dzierżawcy Józefa, oraz syn arcykapłana Jezui, Jazon. Stworzyli oni silne stronnictwo polityczne, skupiające ludzi bogatych i możnych. Ich celem była zupełna asymilacja z kulturą grecką. W tym celu rozpoczęto w Judei wychowanie młodzieży na styl grecki, poprzez hartowanie jej igrzyskami sportowymi i zaprawę żołnierską. Dla zwolenników hellenizmu największym wrogiem był judaizm i prawo żydowskie z Zakonem.

Prawowierni Żydzi w obronie Zakonu i zwyczajów ojczystych utworzyli "towarzystwo pobożnych", czyli Asydejczyków (hebr. chasidim - pobożni). Ci gorliwi, pobożni Żydzi uważali obrzędy religijne judaizmu za święte i nietykalne, a zabiegi hellenistów uważali za grzeszne. Jako "wierni Prawu" i "przymierzu" domagali się ścisłego przestrzegania Prawa Bożego, ponieważ tylko w ten sposób można dochować wierności przymierzu. Z zasady odrzucali wszelkie układy z poganami (nie-Żydami). Na czele chasydów stanął arcykapłan Oniasz III, syn arcykapłana Szymona II. Był on jednocześnie zwierzchnikiem politycznym Judei. Uzyskał on wsparcie przeciwko hellenistom, u Hyrkana, młodszego syna dzierżawcy Józefa.

Jednym z uczniów Szymona Sprawiedliwego był Antygon z Socho. Żył on w pierwszej połowie II wieku p.n.e. Reprezentuje on pierwsze pokolenia uczonych zajmujących się interpretacją Tory i tworzących Prawo Ustne. Jego greckie imię wskazuje, że w owych czasach silne już były wpływy hellenizmu na Żydów.
    Jego najwybitniejszym uczniem był Jose ben Joezer z Ceredy w południowej Samarii. W pierwszej połowie II wieku p.n.e. stanął on na czele Sanhedrynu jako książę (hebr. "nasi"). Jego pomocnikiem był Jose ben Jochanan z Jerozolimy (również uczeń Antygona), który st